Intensywność lęku w kontekście osiągnięć sportowych

Temat, którego się podjęłam wydaje mi się bardzo aktualny i na czasie w każdym momencie dla każdego sportowca. Podejmując się napisania tego eseju chciałam pokazać jak wielkie znaczenie oraz jak wielką rolę mają emocje w sporcie, a w szczególności jaką rolę odgrywa lęk i jego intensywność. Opierając się na artykule Doroty Borek – Chudek. Jak lęk wpływa na wykonywane działania, czy podejmowane aktywności? Czy może poprawiać wykonywaną czynność, albo może w znacznym stopniu ją pogarszać. To jakie mają znaczenie mają emocje w sporcie zależy od cech, które je charakteryzują. Emocją, która jest najczęściej badana, jest lęk, który pojawia się zarówno przed rywalizacją jak i w jej trakcie. Z jednej strony napięcie przedstartowe może motywować do działania, a z drugiej strony, może całkowicie paraliżować. Analizując lęk mamy do czynienia z lękiem jako cechą i lękiem jako stanem. Stan lęku współzawodnictwa sportowego to reakcja zawodnika na specyficzną sytuację startową, która pojawi się w formie obawy i napięcia związanego z aktywacją w obrębie autonomicznego układu nerwowego. Badacze analizując lęk oraz jego wpływ na ludzką aktywność, w pierwszym rzędzie biorą pod uwagę intensywność lęku. Doskonale to pokazuje wykres Yerkesa-Dodsona-  korzystny wpływ lęku jest wtedy, gdy jest na poziomie umiarkowanym, czyli wtedy gdy nie jest ani za wysoki ani za niski. Taki lęk ma pozytywny wpływ na funkcjonowanie sportowca. Jednak wiele badawczy krytykuje takie podejście do lęku gdyż uważają, że wnioski są formułowane bardzo ogólnie. (Na przykład optymalny poziom lęku u każdego jest inny). Mówiąc o rodzaju lęku należy brać pod uwagę lęk poznawczy (z pobudzenia korowego) jak i lęk synaptyczny ( pochodzący z wzbudzenia autonomicznego układu nerwowego ).

Lęk poznawczy – pojawia się na kilka dni przed zawodami i objawia się rozdrażnieniem, problemami z koncentracją lub negatywnymi myślami na temat zbliżających się zawodów, a lęk somatyczny występuje tuż przed zawodami i jego poziom wzrasta aż do samego momentu startu. Analizując wyniki badań nad emocjami sportowymi, można zauważyć, że nie wykazano jednoznacznych zależności pomiędzy intensywnością odczuwanego lęku, a poziomem osiągnięć sportowych.

lęku.

Przeprowadzone badania wykazały:

• Intensywność a poziom osiągnięć sportowych

Najlepsi sportowcy ( w przeprowadzonym badaniu byli to badmintoniści), charakteryzują się istotnie niższą cechą lęku, niż pozostali zawodnicy. Wyraźne różnice dostrzeżono w przypadku lęku poznawczego. Pokazują one, że najlepsi zawodnicy uzyskują istotnie niższą średnią od swoich słabszych przeciwników. Przy stanie lęku somatycznego nie odnotowano istotnych różnic, ale średni wynik najlepszych zawodników jest najniższy ze wszystkich zawodników. Otrzymane wyniki wskazują na grupę najlepszych zawodników, którzy charakteryzują się niższą intensywnością cechy lęku, stanu lęku somatycznego i poznawczego w porównaniu z innymi słabszymi zawodnikami.

• Ocena lęku a poziom osiągnięć

Im bardziej zawodnicy oceniają swój sam stan somatyczny w aspekcie pozytywnym (mobilizujący do walki) tym wyższe osiągają wyniki sportowe.  W przeprowadzonych badaniach nie [potwierdzono jednoznacznie hipotezy, w której przypuszczano. że im większa jest intensywność lęku, tym niższy jest poziom osiągnięć sportowych. Przyjmuje się, że sytuacja współzawodnictwa sportowego jest sytuacją trudną z powodu wymagań stawianych zawodnikowi i związanych z tym obciążeniem psychicznym. Reakcją zawodnika na sytuację trudną jest stres, który nie musi być jednocześnie stresem negatywnym. Zmiany fizjologiczne jakie wtedy zachodzą są niezbędne aby przygotować organizm do zmiany otoczenia i pozwalają na zmobilizowanie sił potrzebnych do spełnienia tych wymagań.